De Vonk
1 januari 1941 t/m 1 mei 1945
De Vonk was een naam die werd gedragen door meerdere verzetsbladen met een communistische achtergrond. De titel was een referentie naar het vuur van de (Russische) revolutie. In Den Haag was de Communistische Partij van Nederland (CPN) actief en organiseerde al vroeg verschillende verzetsdaden. Zij waren onder andere verantwoordelijk voor de Haagse Vonk.
De Vonk verschilde van de Waarheid, het nationale (illegale) partijblad van de CPN, doordat het zich kritischer opstelde tegenover de acties van de Sovjet Unie. Daarnaast had de Haagse Vonk een nadruk liggen bij Haags nieuws, met de bedoeling een groter publiek te bereiken dan alleen CPN-leden.
Anton de Kom werd benaderd door Nico Wijnen om stukken voor de Vonk te gaan schrijven, de Kom was zelf niet lid van de CPN maar sympathiseerde met hun zaak. Er ontwikkelde zich begin 1941 een groep van zo’n 150 mensen die betrokken raakten bij de Vonk. Echter kreeg de groep met harde anti-communistische maatregelen te maken en werd er tussen februari en juni 1941 een grote groep mensen gearresteerd. Zo ook Nico Wijnen. De Vonk-groep bleef zware represailles verduren. Op 26 augustus 1941 kreeg de groep wederom te maken met een groot aantal arrestaties, zo’n 100 mensen werden opgepakt. Uiteindelijk besluit men alleen nog de Waarheid uit te geven en bestaat de Vonk niet langer.
Enkele betrokkenen
Gerrit Willem Kastein ( *1910 - ✝︎1943 )
Gerrit Willem Kastein was vanaf het begin van de oorlog al actief betrokken bij het verzet van de CPN en de Vonk-groep. Later in de oorlog was hij lid van de CS 6. Met de CS 6 pleegde hij sabotage bij de liquidaties van Hendrik Seyffardt en Hermannus Reydon en zijn vrouw. Op 19 februari 1943 werd hij gearresteerd in een café in Delft, waar niet zijn afspraak maar de SD hem opwachtte. Bij een tevergeefse ontsnappingspoging verwondde hij de SD’er Ernst Knorr. Kastein werd naar het Binnenhof gebracht en pleegde daar zelfmoord door uit het raam te springen.
lees meer op wikipedia
Cornelis Gerhard Anton de Kom ( *1898 - ✝︎1945 )
Anton de Kom was een Surinaamse verzetsman. Zijn boek ‘Wij slaven van Suriname’ werd verboden tijdens de bezetting. Hij was onder andere betrokken bij het verzetsblad de Vonk, waarvoor hij schreef. Voor zijn familie hield hij zijn illegale daden verborgen. Hij ontsnapte aan de grootschalige arrestaties van andere Vonk-leden in 1941, maar werd uiteindelijk toch zelf ook op 7 augustus 1944 gearresteerd. Uiteindelijk kwam hij via verschillende kampen in Neuengamme terecht en overleed in het Kamp Sandbostel.
Lees meer op Wikipedia
Nico Wijlen ( *1926 - ✝︎1998 )
Nico Wijnen was lid van de Haagse CPN. Samen met anderen was hij betrokken bij het oprichten van de Haagse illegale krant de Vonk. Hij werd in juni 1941 gearresteerd en kwam via verschillende gevangenissen en kampen uiteindelijk als Nacht und Nebel gevangene in het kamp Natzweiler-Struthof terecht. Hij werd naar Ebensee getransporteerd.