Een portal over het Jaar van Verzet met historische bronnen,
musea, lesmateriaal en activiteiten in het land.

Liquidatie van Geale van der Kooij

Sneek
12 juli 1944

Geale van der Kooij werkte voor het Nationalsozialistisches Kraftfahrkorps (Nationaalsocialistische Motorkorps). Bij zijn buurman kwam vaak de LO Sneek bijeen. Men verdacht Van der Kooij ervan dat hij had gezien wie er aanwezig waren tijdens één van de vergaderingen en dat hij daarnaast te veel wist van het verzet. Het was Wytse (Haitze Wiersma), de leider van de KP Sneek, die het probleem voorlegde bij Krijn van der Helm en Pieter Wijbenga in Leeuwarden. Van der Helm vond dat als Van der Kooij echt een gevaar zou worden, dat het neergelegd zou worden bij het Veemgericht in Leeuwarden. Wiersma besloot echter het voortouw te nemen en hem direct te ondervragen.

Op 12 juli overvielen ze Van der Kooij op het station in Sneek. Die verdedigde zich met een revolver en de KP-leden schoten terug. Ze namen hem gewond mee naar de boerderij van Marten de Jong in Scharnegoutum. Die boerderij was een belangrijke schakel in de pilotenhulp en de onderduik van het Sneker verzet. Na de verhoren bleek echter dat Van der Kooij niemand van de LO Sneek kon of weigerde te identificeren en hij beweerde dat hij verraden was. Het plan was geheel anders gelopen dan bedoeld, want Van der Kooij wist nu dat men piloten en onderduikers hielp op de boerderij.

Het was waarschijnlijk een Amerikaanse piloot die hem uiteindelijk doodschoot in opdracht van Haitze Wiersma. Represailles volgden in de nacht van 13 op 14 juli. Een gebeurtenis die bekendstaat als de Sneker Bloednacht. Er werden vier Snekers geliquideerd.

  • De Heerenveensche koerier : onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel.5 september 1945. Beeld: Tresoar.

  • De L.O. had hier tijdens de bezetting haar hoofdkwartier in Scharnegoutum. Foto: Fries Verzetsmuseum.

  • Friesch Dagblad. Artikel over de Sneker Bloednacht. 5 september 1945. Beeld: Tresoar.

  • Na de bevrijding werd hotel ‘Hanenburg’ te Sneek omgedoopt tot het ‘Bureau van de illegaliteit’. Hier poseert de plaatselijke afdeling voor de fotograaf. Foto: Fries Verzetsmuseum.

Vorige | 1 - 4 | Volgende

Bronnen - direct toegang tot archiefmateriaal

Toon meer bronnen

Enkele betrokkenen

Haitze Wiersma*1911 - ✝︎1982 )

Haitze Wiersma was de leider van een knokploeg in het district van Sneek. Wiersma pleegde overvallen en was betrokken bij de liquidatie van Geale van der Kooij. Daarnaast was hij onderdeel van het ‘Trio’ onder leiding van de Binnenlandse Strijdkrachten. Het ‘Trio’ bestond uit drie mannen die met de NBS samenwerkten in militaire operaties rond het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Krijn van der Helm*1912 - ✝︎1944 )

Krijn van der Helm was de leider van de KP in Leeuwarden. In deze rol stond hij ook in contact met het Veemgerecht. Ook was hij betrokken bij de LO, de familie van der Helm had zelf ook onderduikers in hun eigen huis verstopt. Op 25 augustus 1944 werd hij voor zijn huis in Amersfoort doodgeschoten.

Link naar Oorlogsgravenstichting.nl