Overval op het Huis van Bewaring in Arnhem

Huis van Bewaring, Arnhem
11 juni 1944

Evert Zwarts was eigenaar van ’t Hemeldal, een rusthuis en tevens centraal punt van de regionale LO. Hij was de oom van Nico van Boven, de leider van de LO Gelderland. Na verraad werd hij gearresteerd. Daarnaast werd er bij hem thuis één van de auto’s gevonden die men had gebruikt bij de overval op de Koepelgevangenis op 11 mei 1944. Zijn gevangenneming werd de aanleiding om het Huis van Bewaring in Arnhem te overvallen. Na drie mislukte pogingen lukte het om de gevangenis binnen te komen.

Zowel bij de overval op de Koepelgevangenis als bij deze bevrijding, kreeg het verzet informatie van Joop van Veldhoven doorgespeeld die werkzaam was in de gevangenissen. Johannes ter Horst ging verkleed als dominee met Petertje van den Hengel als zijn vrouw bij de gevangenisdirecteur op 11 juni 1944 ‘op bezoek’. Onder bedreiging gaf de directeur hen de sleutels van de gevangenis. Via zijn huis aan de gevangenis werden de andere KP’ers binnengelaten en bevrijdden zij 54 gevangenen van de ongeveer 130 die vastzaten. De gevangenen werden in groepjes naar buiten gelaten en kregen geld voor hun reis en een bonnenkaart mee. Ook Evert Zwarts werd die dag bevrijd.

Enkele betrokkenen

Hendrika Spieksema Schulling ( ^*1903 - ^✝︎1989 )

Hendrika Spieksma-Schuiling, ook bekend als de KP-moeder, was een verzetsvrouw en actief als koerierster. Ze had goede contacten met de LKP leider Liepke Scheepstra. Het huis van haar gezin werd het centrale contact- en vergaderadres voor de top van de LO en LKP. Vanuit dit huis werd onder andere de overval op het Huis van Bewaring in Arnhem gepland.

Henk Michel ( ^*1923 - ^✝︎2004 )

Henk Michel was lid van de KP Visser onder leiding van Henk Heerdink. Hij was betrokken bij sabotages en meerdere overvallen op bevolkingsregisters, distributiekantoren en gevangenissen. Hij deed mee aan de overval op de Koepelgevangenis van Arnhem en de overal op het Huis van Bewaring in Arnhem. Later voegde hij zich bij de KP Zenderen onder leiding van Cor Hilbrink

Lees meer op Wikipedia

Petertje van den Hengel ( ^*1922 - ^✝︎2006 )

Petertje van Hengel was betrokken bij de verzetsgroep van Theo Dobbe en had goed contact met Liepke Scheepstra. Ze werkte als koerierster en deed mee aan verschillende distributiekraken. Ook speelde ze een belangrijke rol bij de overval op het Huis van Bewaring in Arnhem.

Lees meer op Wikipedia

Evert Hendrik Jan Boven ( ^*1919 - ^✝︎1944 )

Evert Hendrik Jan Boven, ook bekend onder de naam ‘Nico’, was leider van de LO-Gelderland. Zijn oom Evert Zwarts beheert het Rusthuis ’t Hemeldal in Oosterbeek dat dient als één van de belangrijkste verzamelplekken voor de LO. Nadat Zwarts was ondergedoken, werd hij opgepakt en vervolgens opgesloten in het Huis van Bewaring te Arnhem. Deze arrestatie vormde de aanleiding voor de overval op de gevangenis in Arnhem. Boven overleed uiteindelijk in Kamp Husum-Schwesing.

Link naar Monumentenvriendenkring