Pieter Gerke Oberman ( ^*1908 - ^✝︎1972 )

Piet Oberman was een Friese verzetsman en het brein achter de overval op het Huis van Bewaring in Leeuwarden. Hij was actief in het Dokkumse verzet en volgde Krijn van der Helm op als leider van de KP-Friesland. Hij stond bekend onder de schuilnaam Piet Kramer.

Gerardus Adrianus Reeskamp

Gerard Reeskamp was betrokken bij een groot aantal overvallen en nam deel aan de bevrijding van gevangenen uit het Huis van Bewaring in Leeuwarden en uit het politiebureau in Sneek. Eind 1944 werd hij lid van de Binnenlandse Strijdkrachten. Na de Tweede Wereldoorlog werd Reeskamp berecht tot 4 jaar gevangenisstraf door het Hoog Militair Gerechtshof. Zijn wapen was gebruikt bij een overval op een veeboer, die was neergeschoten en een paar weken later overleed.

Overval op het Huis van Bewaring Leeuwarden

Zonder escalatie en enig schot lukte het de KP Friesland op 8 december 1944 eenenvijftig (verzets)mensen uit de Blokhuispoort, het Huis van Bewaring in Leeuwarden, te bevrijden. De gebeurtenis staat ook wel bekend als ‘de Kraak’. Al eerder had de BS in Friesland aangegeven dat er een plan moest worden gemaakt voor een overval, maar er was nog geen aanleiding geweest om dat uit te voeren. Piet Oberman nam hier het voortouw in. Het plan werd goed voorbereid met hulp van inlichtingen van bewakers over de gevangenis en informatie over de (betrouwbaarheid van de) bewakers zelf.

Het gevangeniscomplex bestond uit meerdere onderdelen; voor het verzet ging het om het Huis van Bewaring waar de politieke gevangenen vastzaten. Men dacht ook goed na over wie men wilde bevrijden en alleen diegenen die op de lijst waren gezet, werden dan ook daadwerkelijk bevrijd. Er was een groot netwerk aan mensen bij betrokken, zoals medewerkers bij de telefooncentrale die de telefoon van de gevangenis aftapten, tot mensen voor onderduikadressen. Wie direct zou meewerken aan de Kraak werd tevens nauwkeurig geselecteerd. Het hele plan werd tot in de puntjes uitgewerkt.

Toen verschillende prominente verzetsmensen werden gearresteerd die goed geïnformeerd waren over het verzet, besloot men de overval daadwerkelijk uit te voeren. In het begin van de avond van 9 december vond de overval plaats. Door middel van een list wist men binnen te komen: aankloppen als agenten – met een nagemaakt insluitingbevel en neparrestanten. Alles verliep voorspoedig, maar bij toeval klopten er leden van de Sicherheitsdienst aan met werkelijke arrestanten, maar ook die wist men te overmannen. De volgende dag volgden er razzia’s, maar opvallend is dat er geen andere grote represailles volgden.

Gerben Oppewal ( ^*1919 - ^✝︎1998 )

Gerben Oppewal was een Friese verzetsman. Oppewal was betrokken bij verschillende overvallen om gevangenen te bevrijden, zoals op het Huis van Bewaring in Leeuwarden en het politiebureau in Sneek. Ook nam hij deel aan aanslagen op distributiekantoren en was hij actief in de pilotenhulp. In 1983 ontdekte journalist Jack Kooistra dat Oppewal betrokken was bij de liquidatie van het Joods echtpaar genaamd Herz, die een brief naar de Ortskommandant van Franeker zouden hebben gestuurd waarin zij namen noemden van verzetslieden.