Parool

Frans Goedhart gaf op 25 juli 1940 zijn eerste gestencilde krantje uit onder de naam De nieuwsbrief van Pieter ’t Hoen. Hij ging op zoek naar andere mensen die actief waren geweest in de sociaaldemocratische politiek of een journalistische achtergrond hadden en dit leidde uiteindelijk tot de oprichting van het Parool. Vanaf 10 februari 1941 verscheen de krant onder deze naam, de ondertitel was geleend van het Wilhelmus. Men wilde het uitgeven als een ‘echte’ krant en het verscheen daarom ook met regelmaat. Men ging over tot het stencilen van de krant in augustus 1941. Het werd op steeds grotere schaal uitgegeven, eerst in Amsterdam, Den Haag en Utrecht maar groeide uit tot buiten die steden.

Op 27 september 1943 rapporteerde het Parool als allereerste in Nederland over het bestaan van gaskamers in Duitse Kampen. Frans Goedhart hoorde dit in groot detail van Poolse medegevangenen toen hij in Kamp Vught vast zat. Twee pagina’s werden er gewijd aan het begrip concentratiekamp en de afschuwelijkheden die er gaande waren in deze kampen.

Zoals met velen gebeurde, die betrokken waren bij de Illegale Pers, kregen ook de medewerkers van het Parool te maken met strenge vervolging. De meeste van de oprichters zijn uiteindelijk gearresteerd, veroordeeld tot een kamp of gefusilleerd. Zo’n 80 Parool-medewerkers hebben de oorlog niet overleefd.

Er hebben twee ‘Parool-processen plaatsgevonden. Drieëntwintig mensen werden half december 1942 voor het Feldgericht in Utrecht geleid, waarvan zeventien ter dood veroordeeld werden. Het tweede proces vond plaats in juli en augustus 1944, tevens in Utrecht. Acht mensen werden vrijgesproken, de andere 15 werden tot strafkampen veroordeeld. Vier van hen overleefden de kampen in Duitsland niet.